پیام مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان به مناسبت روز جهانی آب

بسم الله الرحمن الرحیم

وجعلنا من الماء من کل شیء حی(انبیاء آیه 30) و هر چیز زنده ای را از آب قرار دادیم

نامگذاری سوم فروردین ماه (۲۲ مارس) بعنوان “روز جهانی آب” فرصت مغتنمی برای یادآوری اهمیت آب،اصلاح سیاستگذاری های آبی و هم افزایی و هم اندیشی تصمیم سازان و تصمیم گیران برای عبور از بحران های این بخش می باشد.

آب بعنوان یکی از عناصر اربعه در تکوین هستی همواره در نزد اهالی علم و معرفت جایگاه ویژه ای داشته است که وقتی در میان مولفه های اسلامی قرار می گیرد از تقدس خاصی نیز برخوردار می شود و در قران کریم بارها به انحا گوناگون در مورد این عنصر حیاتی و اهمیت آن تذکر داده شده است.

اما کمبود این عنصر حیاتی در مناطقی از جهان سبب شده است تا نزاع های گفتمانی بر سر چگونگی و حق السهم کشورهای مشترک المنافع بالا بگیرد و از “ آب” بعنوان تهدید و علتی برای جنگ در دنیا بویژه منطقه غرب آسیا نام برده شود.به همین علت می باشد که شعار روز جهانی آب امسال با عنوان “ آب برای صلح” انتخاب شده است.

در عصر حاضر و با توجه به مرزبندی کشورها بسیاری از رودخانه‌های بین‌المللی دارای وضعیت پیچیده‌ای هستند که شناخت مسائل حقوقی آن دارای اهمیت بسیاری است. تا آنجا که وقتی به اصول چهار گانه و کنوانسیون قوانین بین الملل پیرامون رودخانه های بین المللی توجه می کنیم در می یابیم که تمام اهتمام آنها ایجاد یک سیستم یکپارچه در نظام حقوقی بهره‌برداری از آب‌های مشترک به رسمیت شناخته شده که پس از ان دولت‌ها نمی‌توانند با تکیه بر وجود رودخانه‌ای در قلمرو سرزمینی، حاکمیت مطلق خود را بر آن اعمال کنند. جدای از ضرورت مشروعیت‌سازیِ اقدامات هیدروپلتیکی دولت‌ها، مهم‌ترین قواعد این قوانین عبارت بود از تعهد به بهره‌برداری منصفانه و معقول،تا کشورهای بالادست حق احداث و اجرای پروژه‌های زیربنایی آبی را به طوری که سبب بروز مشکلات و آسیب‌های جدی به کشورهای پایین دست شوند، ندارند.

اما آنچه در عمل مشاهده می کنیم این است که متأسفانه در سطح بین‌الملل این امر مغفول مانده و در محیط پرتنش جهانی و حکمرانی قانون جنگل، کشور‌های بالادست از این حربه برای فشار بر کشور‌های پایین‌دست خود استفاده می‌کنند. برای نمونه، سدسازی‌های ترکیه روی رودخانه‌های خود است که تأثیر مستقیم بر کشور‌های خاورمیانه از جمله سوریه، عراق و ایران خواهد گذاشت. آنکارا از دهه ۸۰ قرن بیستم در حال اجرای پروژه‌ای راهبردی موسوم به گاپ، است که در قالب این پروژه، ۲۲ سد روی دجله و فرات ساخته خواهد شد. این دو رود ۹۸ درصد منابع آبی عراق و ۹۰ درصد منابع آبی سوریه را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین دو کشور این طرح را تهدید جدی برای منابع آبی خود می‌دانند. همچنین حوضه رود اردن بین کشور اردن، فلسطین اشغالی، سوریه و لبنان مشترک است. بحران بر سر این حوزه مشترک از آن‌جایی آغاز شد که رژیم صهیونیستی آب رود را منحرف کرده و به مرکز و جنوب فلسطین اشغالی برد. آب نقش فعالی در سیاست‌های تل‌آویو علیه کشورها دارد و یکی از دلایلی که صهیونیست‌ها با هرگونه طرحی در جهت بازگردانی بلندی‌های جولان به دولت سوریه به شدت مقابله می‌کنند، همین مسئله است. تل آویو همچنین توانسته با اهرم آب، رفتار دولت اردن را در قبال خود کنترل کند. در افریقا اعتراض سودان و تهدید نظامی مصر بر اتیوپی از نخستین چالش های بین المللی پیرامون بحران آب بین کشورها بشمار می رود. از سوی دیگر همزمان با تشدید اختلافات سیاسی و دیپلماتیک، اکنون آب به یک موضوع چالشی میان هند و پاکستان در عین داشتن پیمان برای مدیریت آب های مشترک شده است.

در این شرایط، “آب برای صلح” فراروایتی است که نشان می دهد، آب هدر نمی رود،آب به پائین دست می رود و مسیر طبیعی خود را طی می کند و بدون در نظر گرفتن جنبه های مختلف زیست محیطی،سیاسی، و اجتماعی، مهار کردن آب و مصرف بی رویه از آبخوان های مشترک،پایدار نیست و دولت های مختلف به جای اتخاذ سیاست های تنگ نظرانه و اعمال نگاه های سیاسی، در حوزه حکمرانی آب باید مسیر دیگری را در پیش گیرند.

اینجانب ضمن گرامیداشت روز جهانی آب و تبریک آغاز سال نو و آرزوی سالی مملو از رحمت الهی برای همه هموطنان عزیز به ویژه مردم شریف استان خوزستان،امیدوارم با مشارکت و همراهی مردم و مسئولان استان و با استفاده از فناوری‌های نوین و همچنین ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان فعال در زمینه بهینه‌سازی مصرف آب، علاوه بر غلبه بر مشکلات کنونی، با حفاظت و صیانت از منابع آب، این میراث الهی را به سلامت به آیندگان منتقل نمائیم و شاهد گسترش صلح در سراسر عالم باشیم.

عباس صدریان فر
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان