دیدارخوزستان، درعصری که مازندگی میکنیم جوامع درمرحله گذر ازسنت به مدرنیته هستند،اگر دراین مرحله آداب ،رسوم فرهنگ، سنت های گذشته فراموش شوندبدون شک نسل آینده دچارنوعی سردرگمی خواهد بود.بدین معنی که باخود خواهدگفت:

ازکجا آمده ام؟

فرهنگ نیاکان من چه بوده است؟

متاسفانه درکتابخانه واینترنت هم پاسخی یافت نخواهد شد.

بنابراین لازم است، سنت ها،آداب ورسوم،واژگان وزبان حفظ شودوبه فرزندانمان یادآوری نماییم.بهتراست درمراسم هاوگردهمایی های اقوام نوجوانان وجوانان را باپوشش لباس های سنتی باخود همراه برد.تاباآگاهی ازاصالت خودمسیرگذربه مدرنیته راطی نمایند.

امروزه اگر ازکسی پرسیده شود” لیر” چیست؟قطعا نمی داند مگراینکه عشایرباشد.

تعریف لیر:

عشایربختیاری که قشلاق آنها درمناطق کوه پایه ای می باشدبجای سیاه چادر خانه هایی از سنگ می سازندوروی آن راباچوب وشاخه های درختان بلوط می پوشانندبرای جلوگیری از ریزش باران به داخل لیرروی چوب وشاخه و برگها،گل می ریزندوپس از پاشیدن آب برپشت بام سنگی غلطتک مانندبه نام “گنگل”برآن می کشندتا خوب کوبیده گردد،همه ساله پس ازاولین باران پشت بام ها گنگل می شوندتادرمواقع بارندگی چکه نکنند.ساخت لیر معماری خاص خودراداردوبگونه ای ساخته می شودکه بدون بکار بردن گچ،سیمان وکاه گل دیواره های سنگ چین بتوانند استقامت نمایند،برای این منظوردرابتدا درپای کوه محلی راانتخاب کرده وآن را به عمق ۲متر خاک برداری می نمایند،چوب هایی از درختان بلوط رابعنوان ستون ها برپا می کنند،بعددیوارهاراباسنگ هایی که روی هم چیده می شونددرست می نماینددرمرحله بعدتیرهایی ازچوب بلوط بصورت افقی برستون های چوبی گذاشته می شودوروی آنها ازشاخه وبرگهای درختان پوشیده می شود.سپس برروی آن خاک رس ریخته می شود .بااین کار لیردرمقابل بادوباران واحیانا زلزله حفظ می گردد،همیشه پشت لیربه کوه یاتپه می باشد.باتوجه به گودبرداری که شده است از پشت وسمت راست وچپ لیرهمسطح زمین می باشد.دربیشترمواقع لیرهابه صورت پلکانی ساخته می شوندبگونه ای که لیرپایین حیاط لیربالایی می باشد،مانند روستای ماسوله به هرحال به خانه ی سنگی عشایردرمناطق کوهپایه ای لیر گفته می شود.

لیرمحل زندگی عشایرمی باشد،داخل لیر یک چاله وجوددارد برای برپایی آتش ودور چاله رافرش می نمایندبرای نشستن،آتش درچاله همیشه برافروخته می باشد، وکتری وقوری چینی برپاست ،نوشیدن یک فنجان چای بعدازکارهای سخت زندگی عشایری خستگی رااز تن بیرون می نماید.

توصیه می شود حتمابه مناطق روستایی وعشایری سفر نماییدتافرزندانتان ازنزدیک زندگی آنهاراببینندوباآداب وفرهنگ وسنت ها آشناشوند.